Abdest, İslam dininde namaz ve diğer ibadetler için fiziksel ve ruhsal temizliği sağlamak amacıyla yapılan bir uygulamadır. Abdestin geçerliliğini koruması için belirli kurallara uyulması gerekmektedir. Bu kurallar arasında abdesti bozan durumlar da bulunmaktadır. Abdest sırasında veya sonrasında meydana gelen gaz çıkışı (osurmak), abdesti bozup bozmadığı konusunda sıkça sorulan sorular arasındadır. Bu yazımızda, İslam alimlerinin görüşlerine dayanarak abdest alırken osurmanın abdeste etkisini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Abdest Alırken Osurmak Abdesti Bozar mı?
Osurmak, İslam fıkhında abdesti bozan temel etkenlerden biri olarak kabul edilir. Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerinin tamamında osurmak, abdesti geçersiz kılan bir durumdur. Abdest sırasında veya sonrasında gaz çıkarmak, abdesti bozar ve yeniden abdest alınmasını gerektirir. Çünkü İslam’da abdesti bozan durumlar arasında vücuttan çıkan gazlar da yer almaktadır. Hadislerde de gaz çıkarmanın abdesti bozduğuna dair birçok rivayet bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, kişinin gaz çıkardığını tam olarak hissetmemesi ya da şüpheye düşmesi durumunda ne yapması gerektiği konusunda farklı yorumlar mevcuttur.
Abdestin Bozulmasına Neden Olan Gaz Çıkışı ve Şüpheli Durumlar
Osurmak, abdesti kesin olarak bozan bir durumdur. Ancak, kişinin şüpheye düşmesi halinde nasıl hareket etmesi gerektiği konusunda bazı ayrıntılar bulunmaktadır.
Net Olarak Gaz Çıkışı Hissedilirse
Eğer bir kişi açık ve net bir şekilde gaz çıkardığını hissederse, abdesti bozulmuş kabul edilir ve yeniden abdest alması gerekir. Gaz çıkışı, duyulmuş ya da hissedilmişse abdest geçersiz sayılır.
Şüpheli Durumlarda Abdestin Bozulup Bozulmadığı
Eğer kişi gaz çıkardığından tam olarak emin değilse ve yalnızca bir şüphe içindeyse, abdesti bozulmuş sayılmaz. Hadislerde de bu konuya dair Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in şu tavsiyesi bulunmaktadır: “Kişi bir ses duyuncaya veya koku hissedinceye kadar abdesti bozulmuş sayılmaz.” Bu nedenle, kişi yalnızca vesvese nedeniyle abdestini yenilememelidir.
Gaz Çıkışının Abdeste Etkisi ve Mezheplere Göre Farklı Görüşler
Osurmak, tüm İslam mezheplerine göre abdesti bozan bir durumdur. Ancak, bazı detaylar konusunda mezhepler arasında farklı görüşler mevcuttur.
Hanefi Mezhebi
Hanefi mezhebine göre, gaz çıkışı kesin olarak abdesti bozar. Eğer kişi gaz çıkardığından şüphe ediyorsa, yalnızca ses duymak veya koku almak gibi net bir kanıt olmadıkça abdesti bozulmuş sayılmaz.
Şafii Mezhebi
Şafii mezhebine göre de gaz çıkışı abdesti bozar. Ancak, kişinin abdestinin bozulup bozulmadığı konusunda şüpheye düşmesi halinde, bu şüpheye fazla kapılmaması gerektiği belirtilmiştir. Şüpheye dayalı olarak abdestin bozulduğunu düşünmek doğru değildir.
Maliki Mezhebi
Maliki mezhebinde de osurmak, abdesti geçersiz kılan durumlardan biridir. Ancak, bu mezhepte gaz çıkışı konusunda sürekli vesvese yaşayan kişilerin ibadetlerini aksatmaması gerektiği vurgulanmıştır.
Hanbeli Mezhebi
Hanbeli mezhebi de diğer mezhepler gibi gaz çıkışının abdesti bozduğunu kabul eder. Ancak şüphe durumlarında kişinin kesin bir belirti olmadan abdestini bozulmuş saymaması gerektiğini savunur.
Sıkça Sorulan Sorular
Abdest alırken veya abdestten sonra gaz çıkarmanın abdeste etkisi hakkında sıkça sorulan soruları yanıtladık.
Osurmak abdesti kesin olarak bozar mı?
Evet, osurmak tüm mezheplere göre abdesti bozan bir durumdur. Gaz çıkışı hissedildiğinde veya duyulduğunda abdest yenilenmelidir.
Gaz çıkardığımı tam olarak hatırlamıyorsam ne yapmalıyım?
Eğer kişi osurduğundan emin değilse ve sadece şüphe ediyorsa, abdest geçerliliğini korur. Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in hadisine göre, kişi ses duyuncaya veya koku hissedinceye kadar abdesti bozulmuş sayılmaz.
Sessiz osurmak abdesti bozar mı?
Evet, sesli veya sessiz olması fark etmeksizin gaz çıkışı abdesti bozar. Ancak, kişi sadece mide hareketlerinden dolayı bir his yaşıyorsa ve gaz çıkardığından emin değilse, abdesti geçerli sayılır.
Abdestten sonra osurursam ne yapmalıyım?
Eğer abdest aldıktan hemen sonra osurursanız, abdestiniz bozulmuş olur ve yeniden abdest almanız gerekir. Gaz çıkışı, namaz kılmadan önce ya da namaz esnasında gerçekleşirse abdestin yenilenmesi gerekir.
Sürekli gaz problemi olanlar ne yapmalıdır?
Sürekli gaz problemi yaşayan kişilere “özür sahibi” hükmü uygulanabilir. Bu kişiler için belirli bir namaz vakti boyunca bir defa abdest almak yeterli olabilir. Ancak bu durumun geçerli olup olmadığı konusunda bir din alimine danışmak önerilir.
Namaz kılarken osurursam ne olur?
Namaz kılarken osurmak, abdesti ve namazı bozar. Kişinin abdestini yenileyip namazı baştan kılması gerekir. Eğer kişi şüphe ediyorsa, net bir belirti olmadıkça namaza devam edebilir.
